Những điều nói trong công hàm TT Phạm Văn Đồng

(Tiếp kỳ trước)

Hôm nay tớ nói về nội dung bức công hàm và hai cách khác nhau để đọc văn bản này. Kỳ tới nói tiếp về ý nghĩa và ảnh hưởng của nó.

Đây là ảnh chụp bức công hàm của Thủ tướng Phạm Văn Đồng gởi Tổng lý Chu Ân Lai.

Toàn bộ bản văn

Theo một bản sao báo Nhân Dân (xem ở đây và ở đây – nhưng tớ chưa kiểm chứng bản sao là thật), bức công hàm này được Đại sứ Việt Nam Nguyễn Khang trao cho Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Cơ Bàn Phi.

.

Hoàng Sa, Trường Sa nằm ở đâu trong công hàm này?

Có một luồng lập luận cho rằng công hàm này không nói gì tới Hoàng Sa, Trường Sa hết, và vì vậy nó chả là gì đáng kể. Thật vậy, những từ “Hoàng Sa” hay “Trường Sa” không hề xuất hiện trong công hàm.

Do đó, có một cách đọc công hàm này, là nó chỉ nói về chuyện 12 hải lý, chứ không hề nói chuyện Trường Sa Hoàng Sa.

Khỏe.

Xong.

Đó cũng là một cách, nhưng khách quan mà nói, cách đọc đó không trung thực, đọc kiểu máy tìm từ khóa, và sẽ khó thuyết phục.

Một cách đọc khác, là đọc đầy đủ để biết Thủ tướng Phạm Văn Đồng “thông báo tin” gì cho đồng chí Tổng lý:

1. Rằng VNDCCH “ghi nhận và tán thành bản tuyên bố, ngày 4 tháng 9 năm 1958, của Chính phủ nước Cộng hoà nhân dân Trung-hoa, quyết định về hải phận của Trung-quốc.”

2. Rằng VNDCCH “tôn trọng quyết định ấy.”

3. Rằng VNDCCH “chỉ thị cho các cơ quan Nhà nước có trách nhiệm triệt để tôn trọng hải phận 12 hải lý của Trung-quốc trong mọi quan hệ với nước Cộng hoà nhân dân Trung-hoa trên mặt biển.”

Vậy trong hai phần 1 và 2, Thủ tướng Đồng nói nước VNDCCH ghi nhận, tán thành, và tôn trọng cái gì? Cái quyết định ngày 4 tháng 9 năm 1958 của Trung Quốc.

Quyết định đó có thể tìm thấy ở khá nhiều nơi trên internet, thí dụ như ở đây (tài liệu của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ năm 1972), hoặc ở đây (Viện Thông tin Luật pháp Hong Kong, scroll xuống văn bản thứ 3)

Bản tuyên bố có 4 điều:

Ngay Điều 1 đã có Trường Sa (Nam Sa) Hoàng Sa (Tây Sa):

Điều 1. Territorial sea của TQ có bề ngang 12 hải lý, áp dụng cho “toàn bộ lãnh thổ nước CHNDTH, kể cả … Đài Loan … quần đảo Tây Sa … quần đảo Nam Sa …”

Điều 2. Đối với các đảo, TQ vẽ đường baseline quanh các đảo, rồi tuyên bố territorial sea là 12 miles từ đường baseline đó.

Trong Điều 2, Trung Quốc liệt kê nhiều đảo, trong đó không có Trường Sa (Nam Sa) Hoàng Sa (Tây Sa).

Điều 3. Cấm tàu bè nước khác không được vào vùng territorial sea của TQ.

Rồi Trường Sa (Nam Sa) Hoàng Sa (Tây Sa) xuất hiện trở lại trong Điều 4:

Điều 4. Điều 2 và 3 áp dụng cho những đảo Đài Loan, Bành Hồ (thuộc Đài Loan), Đông Sa, Tây Sa, Trung Sa, Nam Sa, và tất cả các đảo khác “thuộc Trung Quốc.”

Có vẻ có lý do tại sao các đảo Đài Loan, Bành Hồ, Đông Sa, v.v. được liệt kê riêng trong Điều 4 mà không liệt kê chung trong Điều 2: Các đảo trong Điều 4 không nằm hết trong tay Trung Quốc vào năm đó. Còn các đảo trong Điều 2 thì Trung Quốc đã nắm rồi.

Nói tóm lại, bản tuyên bố khẳng định Tây Sa (Hoàng Sa) và Nam Sa (Trường Sa) là của Trung Quốc, và đó là điều Thủ tướng Đồng đã đồng ý, ghi nhận, tán thành, và tôn trọng.

(Kỳ tới tớ thảo luận về lý giải “đảo của VNCH ko phải của VNDCCH”)